Vụ vải thiều năm 2015, nhờ có sự quan tâm hỗ trợ của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương nên thị trường được mở rộng, việc tiêu thụ vải thiều có nhiều thuận lợi và giá trị thu về từ vải thiều đã đạt cao nhất từ trước đến nay.

Thu hoạch vải thiều 

Ngay từ đầu vụ sản xuất vải thiều năm nay, các cơ quan chức năng từ Trung ương đến huyện đã đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ nông dân sản xuất vải thiều xuất khẩu nhằm hướng tới thị trường Mỹ và EU. Theo đó, ngoài 9.500 ha vải thiều Lục Ngạn được người dân sản xuất theo tiêu chuẩnVietGAP ở 30 xã, thị trấn (chiếm hơn 58% tổng diện tích vải thiều), huyện còn được cơ quan chức năng cấp mã vùng với tổng diện tích hơn 100 ha vải thiều nhằm sản xuất vải thiều xuất khẩu theo tiêu chuẩn Global GAP (trong đó có 30 ha vải chín sớm U hồng tại xã Tân Mộc và 60,38 ha vải thiều tại xã Hồng Giang). Cùng đó, các cơ quan chức năng đã tăng cường tập huấn kiến thức khoa học kỹ thuật, đồng thời hỗ trợ thuốc trừ sâu cho các hộ nằm trong 6 mã vùng để người dân chăm sóc vải thiều hiệu quả. Với sự vào cuộc tích cực đó nên mặc dù năm nay điều kiện thời tiết không thuận lợi – nắng hạn kéo dài, nhưng người dân Lục Ngạn vẫn nỗ lực sản xuất vải thiều bảo đảm năng suất, chất lượng, nhất là đối với diện tích vải thiều VietGAP, Global GAP.

Thị trường tiêu thụ luôn sôi động suốt từ đầu vụ

Cùng với việc hỗ trợ nông dân sản xuất vải thiều, ngay từ đầu vụ thu hoạch, Ban Chỉ đạo hỗ trợ nông dân sản xuất, chế biến và tiêu thụ vải thiều huyện Lục Ngạn đã tham mưu với cấp trên làm tốt công tác xúc tiến thương mại, tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ vải thiều; đồng thời chỉ đạo các ngành chức năng trong huyện tập trung bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông; bảo đảm cung cấp điện ổn định; chủ động nguồn vốn các ngân hàng; tạo điều kiện thuận lợi cho tiểu thương khắp nơi trong và ngoài nước về địa phương thu mua vải thiều. Do có sự quan tâm của các bộ ngành Trung ương, của tỉnh, đặc biệt là sự vào cuộc của hàng trăm cơ quan báo chí, nhất là Báo Bắc Giang đã đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá cho thương hiệu vải thiều Lục Ngạn nên việc thu hoạch và tiêu thụ vải thiều của nhân dân gặp nhiều thuận lợi.

Tin vui đã đến với người trồng vải Lục Ngạn ngày từ đầu vụ. Đó là Công ty TNHH Ánh Dương Sao về xã Tân Mộc thu mua vải chín sớm của nhân dân để xuất khẩu sang Mỹ với giá 30 nghìn đồng/kg. Tiếp đó là các Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Rồng Đỏ, công ty Thanh Bình Jeune, Công ty TNHH xuất nhập khẩu Trái cây Chánh Thu…đã thu mua vải thiều Lục Ngạn để xuất khẩu sang thị trường mới như các nước Anh, Pháp, Úc, Malaysia, Lào…với tổng số lượng vải thiều xuất khẩu trên 135 tấn. Nhờ thế, vải thiều Lục Ngạn đã chính thức có mặt ở tổng cộng 15 quốc gia trên thế giới. Theo thông tin từ các Công ty, doanh nghiệp xuất khẩu, chất lượng vải thiều Lục Ngạn đều nhận được sự phản hồi tích cực từ người tiêu dùng quốc tế. Mặc dù số lượng vải thiều xuất khẩu vào thị trường mới không lớn nhưng đây là cơ sở củng cố thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam - Vải thiều Lục Ngạn, đồng thời  là bước “chào hàng” mở cửa thị trường nhằm chuẩn bị cho việc xuất khẩu vải thiều vào những năm tiếp theo.

Cùng với việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng tiêu thụ vải thiều đến thị trường mới, các cơ quan chức năng cũng thực hiện hiệu quả việc tiêu thụ vải thiều ở thị trường truyền thống, đó là tiêu thụ nội địa và xuất khẩu sang Trung Quốc. Theo đó, vào giữa vụ thu hoạch, trên địa bàn huyện có cả nghìn điểm thu mua vải thiều, trong đó có tới 400 đại lý thu mua vải thiều với số lượng lớn (khoảng 8 tấn vải tươi/ngày); có hơn 300 thương nhân Trung Quốc trực tiếp đến Lục Ngạn thuê điểm cân thu mua vải thiều của nhân dân. Nhờ thế, cơ bản nhân dân đã thu hoạch và tiêu thụ vải thiều thuận lợi, với giá bản ổn định ở mức cao hơn so với năm 2014. Vải thiều Lục Ngạnđượcđưa đitiêu thụ khắp toàn quốc. Những địa phương tiêu thụ với số lượng lớn gồm: Các tỉnh lân cận phía Bắc, các thành phố lớn như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam.Tổng số lượng tiêu thụ Nội địa gần 55.200 tấn (trong đó có khoảng trên 2.000 tấn được dân địa phương giữ lại sấy khô). Riêng chợ đầu mối Thủ Đức TPHCM, cung cấp cho các tỉnh Nam Bộ tiêu thụ khoảng 35.000 tấn, chiếm khoảng 63,4% tổng sản lượng tiêu thụ nội địa. Cùng đó, việc thông quan vải thiều Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc tại 2 cửa khẩu Lạng Sơn và Lào Cai bằng đường chính ngạch diễn ra nhanh gọn, thuận lợi. Theo số liệu của cơ quan chuyên môn, tính đến ngày 6 - 7, tổng lượng vải thiều xuất qua 2 cửa khẩu Lạng Sơn và Lào Cai đạt trên 59.500 tấn, chiếm gần 52% tổng sản lượng tiêu thụ của huyện.

Vụ vải thiều năm nay, nhờ có sự vào cuộc tích cực của lực lượng chức năngnhư: Công an, quân đội, thanh niên tình huyện… nên tình hình an ninh trật tự tương đối ổn định; hiện tượng tắc đường giảm đánh kể so với năm 2014, thường chỉ xảy ra tắc đường cục bộ vào buổi sáng (7h30-8h30) và buổi chiều (17 giờ đến 18 giờ) tại Phượng Sơn, Nghĩa Hồ, Hồng Giang, Giáp Sơn.

Nhìn lại vụ thu hoạch vải thiều năm 2015 có thể nhận thấy, do có sự vào cuộc tích cực của UBND tỉnh, các ngành chức năng và UBND huyện trong công tác hỗ trợ nhân dân thu hoạch vải thiều nên ngay từ đầu vụ, việc tiêu thụ vải thiều đã diễn ra thuận lợi, với giá bản ổn định ở mức cao. Việc xuất khẩu vải thiều tại các cửa khẩu được thực hiện nhanh chóng thuận lợi; các sản phẩm phụ trợ như đá cây, thùng xốp có nguồn cung ứng dồi dào, giá cả ổn định, không xảy ra tình trạng khan hàng tăng giá. Tuy nhiên có thể thấy, vụ sản xuất vải thiều năm nay do điều kiện thời tiết có phần khắc nghiệt - nắng nóng gay gắt kéo dài làm cho quả vải không hấp thụ được dưỡng chất từ đất, cộng với mưa giông thất thường làm ảnh hưởng đến mẫu mã chất lượng quả vải. Theo đó, giá cả thu mua giữa vải thiều chất lượng và vải thiều xấu có sự chênh lệch lớn. Bên cạnh đó, vào thời điểm cuối vụ, số lượng thương nhân Trung Quốc rút về nước nhiều, dẫn đến giá vải thiều sụt giảm mạnh (Do vụ vải thiều tại Quảng Đông, Hải Nam và Phúc Kiến của Trung Quốc đã bắt đầu vào vụ thu hoạch, vải Trung Quốc tại thời điểm hiện tại đẹp mẫu mã, có chất lượng cao hơn năm trước, giá vải của Trung Quốc khoảng 3-4 NDT/kg Trung Quốc nên thương nhân Trung Quốc đã về nước để ưu tiên tiêu thụ sản phẩm vải thiều nước họ).

Mặc dù, việc sản xuất và tiêu thụ vải thiều năm nay có không ít khó khăn. Nhưng chung quy lại, đây cũng là vụ vải người dân Lục Ngạn giành thắng lợi bởi sản xuất được mùa và bán được giá cao. Với tổng sản lượng vải thiều của Lục Ngạn ước đạt 118,5 nghìn tấn, giá trị thu về ước đạt 1.770 tỷ đồng, cao hơn 145 tỷ đồng so với năm 2014.

 Đức Thọ